سناریوهای پیش روی بانکها و نهاد های مالی وابسته به نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با تحریم های نظام بانکی

اعمال تحریم­های گسترده علیـه جمهـوری اسـلامی ایـران، بانک‌ها و نهادهای مالی وابسته به نیروهای مسلح را بـا چـالش‌هـای جدی مواجه کرده است. بنابراین پاسخ بانک‌های وابسته نظامی در برابـر ایـن چـالش‌هـا دارای اهمیت بسزایی است. یکی از روش­های پرکاربرد شناخت آینده­های محتمل و باورپذیر و مطالعه انواع حالات محتمل پیش‌روی بانک‌های وابسته نظامی در دوران تحریم، سناریوپردازی است. بنابراین در این پژوهش، نخست روندهای حاکم بر این بانک‌ها در عرصه­های مختلف از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و مصاحبه با خبرگان استخراج، سپس با برگزاری پنل خبرگان، 9 پیشران­ اصلی مشکلات و معظلات بانک‌های وابسته نظامی در دوران تحریم شناسایی شد. در مرحله بعد، پس از برگزاری دلفی در دو مرحله پی در پی، دو عدم قطعیت اصلی مسائل بانک‌های وابسته نظامی در پساتحریم شامل: 1) هزینه مبادلات مالی و مشکلات تکنولوژیکی؛ و 2) مشکلات ساختاری، استخراج شد. از ترکیب این دو پیشران با عدم قطعیت بالا، چهار سناریو بدست آمده است این چهار سناریو عبارتند از: الف) رفع بحران؛ ب) چالش نظام بانکی؛ ج) بحران بانکی؛ د) تعویق بحران. در مجموع با بررسی­ چهار سناریوی محتمل می­توان عنوان کرد؛ بانک‌های وابسته نظامی دارای مشکلات ساختاری از جمله عدم رعایت استانداردهای بین­المللی، عدم تنوع ابزارهای مالی، عدم تطابق صورت‌های مالی با استانداردهای جهانی، عدم توسعه بانکداری مجازی نوین، عدم امکان انحلال بانک‌های زیانده نظامی با توجه به ضعف­های موجود، وضعیت نامناسب این بانک‌ها در زمینه­های مختلف مانند نسبت کفایت سرمایه، ساختار حاکمیت شرکتی، شفافیت و غیره است که این بانک‌ها را فارغ از اینکه تحریم هستند یا خیر، در معرض بحران قرار داده است. بنابراین جهت حل مشکلات اساسی بانک‌های وابسته نظامی، توجه به الزامات سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی و سیاست‌های کلی برنامه ششم که بر مؤلفه­های ساختاری نظام بانکی تأکید می­کند ضروری است. بنابراین در این تحقیق مدل مفهومی بر اساس این سیاست‌های کلی برای اصلاح وضعیت بانک‌های وابسته نظامی در پساتحریم طراحی شد.